0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Milyonlarca çalışanı ilgilendiren taban fiyat görüşmelerinde kritik gün yarın. Yeni yılda geçerli olacak taban fiyat, personel tarafından 5, patron tarafından 5 ve hükümet temsilcilerinden 5 kişi olmak üzere toplam 15 kişilik heyet tarafından belirleniyor. Görüşmelerde personel tarafını Türkiye Personel Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), patron tarafını ise Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil edecek. Daha evvelki görüşmelerden farklı olarak Türk-İş, görüşmelerde emekçi tarafını temsil edecek olan 5 kişilik heyette taban fiyatla çalışan kasiyer, sıhhat çalışanı, güç çalışanı ve karayollarında çalışan bir taşeron çalışanın yer alacağını bildirdi. 

Peki taban fiyata artırım pazarlığında masada hangi başlıklar olacak? Taban fiyata ne kadar artırım olacak? Taban fiyata dair tüm senaryoları CNN Türk canlı yayınında kıymetlendiren Ekonomist Murat Ferman, şu tabirleri kullandı: 

İŞTE MİNİMUM FİYATTA MUHTEMEL SENARYOLAR

“Yüzde 35 ile bir düzenleme yapılırsa 15 bin 392 TL seviyesinde bir minimum fiyat olacak. Yüzde 40 ile yapılırsa 15 bin 962 TL, yüzde 40’ın üzerindeki tüm artışlarda 16 bin TL sonu geçiliyor. Yüzde 45’lik bir artışla 16 bin 532 TL ile karşı karşıya kalıyoruz. 

Şunu belirtmek lazım enflasyonun yüksek oranda seyrettiği ekonomik çerçevede bu sayıların prestiji ehemmiyeti, söz ettikleri paha farklı bir noktaya bizi taşıyor. Hepimiz biliyoruz ki geçtiğimiz periyotta minimum fiyatla ilgili kıymetli artışlar, yapılmıştı. Taban fiyatla ilgili olarak yarın başlayacak görüşme maratonundan evvel üç öge var.  

TEK ARTIRIM BEKLENTİSİ

Bir tanesi sayın Cumhurbaşkanı’nın açıklaması. Bir kez artırım yapılacak denildi. Bu bilgi olarak karşımızda duruyor. Taraflar pazarlıklarını da durumlarını da tek artırım yapılma üzerinden değerlendirecekler. 

HEDEF ENFLASYON 

İkincisi gaye enflasyona nazaran artırım yapılacağı anlaşılıyor. Maksat enflasyon önümüzdeki sene sonu prestijiyle ortaya konulmuş olacak. An prestijiyle değiştirilmeden yüzde 36 seviyesinde kalan enflasyondur. 

AÇLIK SINIRI 

Bir de TÜRK-İŞ’ten açıklama geldi. Kendi hesapladıkları açlık sonu var. O da 14 bin TL’nin biraz üzerinde. Onun altında bir teklife açık olmadıklarını söylediler. Taban pazarlık fiyatını deklare ettiler. 

Asgari fiyatta ay sonuna kadar 3-4 kez toplantı yapılacak. 15 kişilik bir kurul toplantısı. Kesin kararın Cumhurbaşkanı tarafından verilip deklare edileceğini biliyoruz. Burada bir anlayış farkı var. Geçtiğimiz devirlerde de oluyor. Bir tanesi taban fiyat bir kişi üzerinden düşünüldüğünde öngörülür. İşgören kesiti bunun 4 kişilik bir aile üzerinden değerlendirelim, patron kısmı ailenin geçimini çalışan sağlar, minimum fiyat kişi başına hesaplanır deniliyor. Burada bir farklı duruş var. 

Bir öbür başka duruş da yıllardır devam eden işgören kesiti diyor ki biz geçtiğimiz yıla ilişkin kayıplarımızı telafi edelim ondan sonra önümüze bakalım diyor. Patron kısmı de bizim konuşacağımız fiyat önümüzdeki yıla matuf fiyattır. Geçtiğimiz yıl geride kaldı, bununla hesabı karıştırmamak gerekli diyor. 

ÇİFT ARTIRIM YAPMAK DURUMUNDA KALINIR MI? 

Kalınabilir, gidişata nazaran. Önümüzdeki sene enflasyon hedeflemesi kelam konusu olacaksa. TCMB’nin, Cumhurbaşkanı Yardımcısı’nın belirttiği üzere önümüzdeki haziran ayına kadar enflasyonda üst gidişatın devam edeceğine dair hükümetin tespit ve sunumları var. Buy yüzde 72 civarına ulaşacak deniliyor. 2024’ün taban fiyatın birinci 5 ayında yüzde 35’in altında bir enflasyon görmemiz gerekiyor. Sene sonu enflasyon  

Asgari fiyatla bu kadar ilgilenmemiz minimum fiyatı neredeyse ortalama fiyat üzere algılanmasıdır. Olağanda minimum fiyat çalışan bölümün ufak bir oranını ilgilendirir, işe yeni başlayanlar vs. İspanya’da bu yüzde 1’in altındadır. Hollanda’da yüzde 6’dır. Romanya’da yüzde 21. Bizde 2018 yılında yüzde 36+.2 yani 3’te 1’i taban fiyatla çalışırken şu anda maalesef oran yüzde 57’ye ulaşmıştır. Taban fiyat bir çıpa fiyat oluyor. 

CUMHURBAŞLKANI ERDOĞAN’IN ‘ASGARİ FİYAT İSTİHDAMA ZİYAN VERMEYECEK VURGUSU’ HAKKINDA 

İstihdama ziyan vermeyecek, işgöreni mağdur etmeyecek, enflasyona ezdirmeyecek, iş hayatını bunaltmayacak, genel istikrarları bozmayacak halde. Bu bizim iktisatta optimizasyon dediğimiz ülkü durumdur. Enflasyon şartları ülkü durumun gerçekleştirilmesini zorlaştırır. Enflasyonun ortadan kaldırılması lazım. 

31 Aralık’tan önce bir açıklama yapılacak. Fark edelim ki beklenilenin üstünde bir artırım gerçekleşti. Biz buna emsal maaşları ay sonunda alacağız. O vakte kadar geçen günler içerisinde daha önce yapılan yüksek oranlı artırımlarda olduğu üzere ekonomik aktörler artırımlarını yüksek oranlı buna nazaran gerçekleştirecekler. Siz artırımlı fiyatınız daha cebinize girmeden kayıpla karşılaşmış olacaksınız. Kalıcı sorun enflasyonun çözülmesidir.”